Την ώρα που στην Ελλάδα ψάχνουμε να βρούμε ανερχόμενους ποδοσφαιριστές με το..”κυάλι”, υπάρχει μια λίγκα στη Βαλτική που εμπιστεύεται το “νέο αίμα”. Ο λόγος για την λετονική Virsliga, το πρωτάθλημα στο οποίο αγωνίζεται πληθώρα πιτσιρικάδων και αριθμεί τους χαμηλότερους μέσους όρους ηλικίας παικτών στην Ευρώπη.
Το πρόσφατο update του δημογραφικού ποδοσφαιρικού Άτλαντα από το CIES Football Observatory, το διεθνές κέντρο αθλητικών σπουδών, έφερε ξανά στην επιφάνεια μια από τις πολλές παθογένειες της ελληνικής Σούπερ Λιγκ. Το ελληνικό πρωτάθλημα βρίσκεται δεύτερο στη λίστα με τους μεγαλύτερους μέσους όρους ηλικίας των παικτών (28.3 έτη) και πίσω μόνο από το τούρκικο των 28.6 ετών, ενώ επίσης βρίσκεται χαμηλά και στα ποσοστά συμμετοχής (μόλις 5.5% επί του συνόλου) των club-trained παικτών, αυτών δηλαδή που ανήκαν στην ομάδα με την οποία αγωνίζονται τώρα για τουλάχιστον μια τριετία από τα 15 έως τα 21 τους χρόνια.
Αντίθετα είναι τα πράγματα στη βόρεια Ευρώπη και ειδικότερα στη Λετονία. Η Virsliga, το εγχώριο πρωτάθλημα, κατέγραψε τη σεζόν 2022 συνολικούς μέσους όρους ηλικίας της τάξεως του 23.6! Ας μη γελιόμαστε, το επίπεδο δεν είναι υψηλό, όμως είναι εμφανής η διαφορετική νοοτροπία που υπάρχει τόσο στο κράτος της Βαλτικής όσο και σε αντίστοιχα, τα οποία εμπιστεύονται παιδιά από τα τμήματα υποδομής. Χαρακτηριστικά τα παραδείγματα σκανδιναβικών χωρών, όπως η Δανία, η Σουηδία και Νορβηγία, που προπορεύονται στους συγκεκριμένους δείκτες με τα ποσοστά των club-trained παικτών να υπερβαίνουν το 20%.
Η θρυλική Σκόντο Ρίγα, η σταχτοπούτα Βαλμιέρα και η πιτσιρικαρία του πρωταθλήματος
Μετά την ανεξαρτησία της Λετονίας, το 1991, η νεοσύστατη ποδοσφαιρική ομοσπονδία της χώρας προχώρησε στην αναδιοργάνωση του πρωταθλήματος. Η ομάδα που κυριάρχησε από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 έως και τα μέσα του 2000 ήταν η Σκόντο Ρίγα. Κατέκτησε 14 συνεχόμενα πρωταθλήματα, επίδοση που αποτελεί ευρωπαϊκό ρεκόρ μέχρι και σήμερα, αγωνίστηκε στη κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση κόντρα σε μεγαθήρια και οι παίκτες της αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά της εθνικής Λετονίας. Στις αρχές του 21ου αιώνα παρατηρήθηκε μια αυξανόμενη τάση των αγγλικών ομάδων να αγοράζουν τους παίκτες της Σκόντο.
Από το 1998 έως και το 2001, πέντε ποδοσφαιριστές μετακινήθηκαν σε Κρίσταλ Πάλας (2), Σαουθάμπτον (2) και Άρσεναλ. Ο λόγος για τους Αντρέις Ρούμπινς, Ιγκόρ Στεπάνοφς, Μάριανς Πάχαρς και Ίμαντς Μπλεϊντέλις και Αλεκσάντρς Κολίνκο. Η μόνιμη πρωταθλήτρια πούλησε επίσης το 2003, έναντι 2 εκατομμυρίων στη Ντιναμό Κιέβου, τον γνώριμο μας από την παρουσία του στον Εργοτέλη, Μάρις Βερπακόφσκις.
23 years ago today:
The Artist Formerly Known As The Latvian Michael Owen did this to Big Jaap Stam.
Marian Pahars. You little scoundrel.
— A Funny Old Game (@sid_lambert) September 25, 2022
Από το 2004 και ύστερα, η ισχύς της Σκόντο Ρίγα άρχισε να εξασθενεί. Πήρε μόλις ένα πρωτάθλημα από εκεί και ύστερα (2010) και το 2016 διαλύθηκε λόγω οικονομικών προβλημάτων. Το 2022 είχαμε την ανάδειξη νέας πρωταθλήτριας, καθώς η Βαλμιέρα ήταν αυτή που έκοψε πρώτη το “νήμα” και έκανε την έκπληξη, κατακτώντας τον πρώτο τίτλο της ιστορίας της. Η ομάδα από την μικρή ομώνυμη πόλη των 27 χιλιάδων κατοίκων ήταν και αυτή που διέθετε το τρίτο πιο νεανικό ρόστερ της κατηγορίας, με μέσο όρο ηλικίας των παικτών τα 22 έτη!
Ένα πολυπολιτισμικό σύνολο με 13 ξένους από κάθε άκρη του πλανήτη και μεταξύ αυτών πέντε (!) Σενεγαλέζους, δύο Ιάπωνες, δύο Ουκρανούς, έναν Πορτογάλο, έναν Παλαιστίνιο, έναν Κολομβιανό και έναν από την Ουγκάντα. Τη διαφορά πάντως την έκανε γηγενής, ο 21χρονος Ράιμοντς Κρόλις. Αρχηγός της ομάδας, πρώτος σκόρερ της Virsliga με 24 γκολ, ίσως ο κορυφαίος εν ενεργεία Λετονός ποδοσφαιριστής. Η Σπέτσια “συγκινήθηκε” από τα κατορθώματα του νεαρού φορ, πλήρωσε 1.5 εκατομμύριο στη Βαλμιέρα και τον ενέταξε άμεσα στο δυναμικό της.
Raimonds Krollis’ all-time stats in the Virsliga:
☑️106 games
⚽️52 goals
🅰️18 assists21 years old. Next stop: Spezia! 🇱🇻 pic.twitter.com/bFMjsXSYP9
— Football Talent Scout – Jacek Kulig (@FTalentScout) January 20, 2023
Εντυπωσιακοί οι αριθμοί και της Μέττα, ομάδας που δεν χρησιμοποίησε ούτε έναν (!) ποδοσφαιριστή άνω των 23 ετών και ο μέσος όρος ηλικίας ανερχόταν στα 20 έτη. Η έλλειψη εμπειρίας σίγουρα έπαιξε τον ρόλο της στο να τερματίσει προτελευταία, όμως τελικά γλίτωσε τον υποβιβασμό. Η δεύτερη πιο νεανική ομάδα της Virsliga ακούει στο όνομα Τουκούμς (21.1). Αναδείχτηκε 6η και ο μεγαλύτερος ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε στο πρωτάθλημα με τη φανέλα της ήταν 26 ετών. Η 3η RFS και η 4η Λιεπάγια ήταν αυτές με τους μεγαλύτερους μέσους όρους, αριθμώντας 27.5 και 27.7 αντίστοιχα. Στην Ελλάδα πάντως, μόνο οι ΠΑΣ Γιάννενα (26.5), Λεβαδειακός (26.8) και ΟΦΗ (27.2) έχουν χαμηλότερους.
Εμπορικό; Σίγουρα όχι. Ποιοτικό; Ούτε. Η Virsliga δεν είναι τίποτα από τα δύο. Παρ ‘όλα αυτά, πρόκειται για ένα πρωτάθλημα που διαθέτει ποδοσφαιριστές από όλες τις ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες και οι ομάδες του προσπαθούν να δημιουργήσουν υπεραξίες αποκτώντας “λαβράκια”. Μέσα σε όλα αυτά, δε φοβούνται να ρίξουν στα “βαθιά” τους νέους τους και σίγουρα αποσκοπούν στο να αναδείξουν τους επόμενους Βερπακόφσκις και Κρόλις.
