O Pep Guardiola θα μείνει στην ιστορία ως ο πιο καινοτόμος και ευρηματικός προπονητής των πρώτων δύο δεκαετιών από το 2000 και ύστερα. Κατάφερε να γίνει ο συνεχιστής του επονομαζόμενου “Total Football” , της τακτικής φιλοσοφίας του σπουδαίου Johan Cruyff η οποία προϋποθέτει ανελέητο pressing και υψηλότατα ποσοστά κατοχής της μπάλας. Χάρη στο “tiki-taka” κατάφερε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται κανείς το άθλημα , “σαρώνοντας” σε τίτλους με την Barcelona στα late 00’s και από τότε δεν έχει σταματήσει να εξελίσσεται.
Τους πρώτους μήνες παρουσίας του στην Bayern Munchen, καλούνταν να λύσει το πρόβλημα στο κέντρο της ομάδας , η οποία δεν μπορούσε να αναπτυχθεί ορθολογικά χάνοντας πολλές φορές την μπάλα στο build-up . Γι’ αυτό , ο Guardiola εισήγαγε μια νέα καινοτομία στον χώρο του ποδοσφαίρου καθώς ουσιαστικά “εφηύρε” την θέση του Inverted wing-back. Έτσι λοιπόν ονομάζεται ο παίκτης που αγωνίζεται στο δεξί ή στο αριστερό άκρο της άμυνας και μετατρέπεται σε κεντρικό χαφ όταν η ομάδα του έχει την κατοχή .
Ο Guardiola ανέλαβε την πρωταθλήτρια Γερμανίας την σεζόν 2013-2014 και εκεί είδαμε για πρώτη φορά τον Ισπανό τεχνικό να χρησιμοποιεί αυτή την τακτική , εκμεταλλευόμενος την παρουσία των Philip Lahm και David Alaba , οι οποίοι πληρούσαν τις προϋποθέσεις για να ανταποκριθούν ως Inverted wing-backs. Ποια είναι όμως τα κριτήρια για να παίξει μια ομάδα κατ’ αυτόν τον τρόπο ;
1) Κατοχή της μπάλας σε υψηλά ποσοστά (minimum 60% )
2) Back με υψηλή τεχνική , καλή μεταβίβαση και άριστη φυσική κατάσταση
3) Δημιουργικά “8αρια”
4) Διεισδυτικά και γρήγορα Wingers
5) Δημιουργία τριγώνων μεταξύ των παικτών
6) Τακτική πειθαρχία
Όπως καταλαβαίνετε , λίγες ομάδες ανά τον κόσμο διαθέτουν τα κατάλληλα “εργαλεία” για να αφομοιώσουν το συγκεκριμένο style of play . Οι Bayern Munchen και Manchester City βρίσκονται σε αυτό το γκρούπ κι έτσι ο Guardiola δεν έχασε την ευκαιρία . Αυτό που ξεκίνησε με τους Alaba , Lahm το συνέχισε στην Manchester City με τους Mendy , Delph , Walker και το εφαρμόζει έως σήμερα με τους Walker, Cancelo και Zinchenko .
Παρακάτω , θα αναλύσουμε με ορισμένα παραδείγματα τι μπορεί να αποκομίσει μια ομάδα από την παρουσία ενός inverted wing-back .
Παράδειγμα 1ο : Κάλυψη «8αριων»
Με την χρησιμοποίηση των δύο backs ως εσωτερικών χαφ , η ομάδα που έχει την κατοχή , έχει και την δυνατότητα να βγάλει ψηλά στο γήπεδο τα δύο “8αρια” της , προκαλώντας έτσι σύγχυση στον αντίπαλο.
Είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται πολύ συχνά στην Manchester City , με τους Cancelo και Walker να ενεργούν σαν inverted wing-backs και τον Kevin De Bruyne (RCM) να παίζει πολύ κοντά στον εκάστοτε φορ του συνόλου. Ο Βέλγος κινείται συνέχεια μεταξύ των γραμμών του αντιπάλου, τα λεγόμενα “half-spaces” , και είναι από τους κορυφαίους παίκτες στον πλανήτη σε αυτόν τον τομέα.
Με αυτόν τον τρόπο τα δύο inverted wing- backs δίνουν μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στα CMs και αναγκάζουν τον αντίπαλο να μαρκάρει πιο “βαθιά” στο γήπεδο.
Παράδειγμα 2ο : Πιο “συμπαγές” κέντρο/ ανακοπή αντεπιθέσεων
Η παρουσία των δύο παικτών εσωτερικά , εκτός από ελευθερία κινήσεων των επιτιθέμενων , μπορεί να αποτρέψει πιθανή αντεπίθεση αν η μπάλα χαθεί στο αμυντικό ή στο μεσαίο τρίτο του γηπέδου. Οι δύο κεντρικοί αμυντικοί σε συνδυασμό με την 5άδα που δημιουργείται μπροστά τους (CDM,RB,LB, 2 CM) δημιουργούν υπεραριθμία στον άξονα και κάνουν το σύνολο πιο συμπαγές.
Αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που ο Guardiola επέλεξε εξ αρχής αυτή την τακτική στην Bayern , η οποία δεχόταν συνεχώς γκολ από αντεπίθεση. Σε παιχνίδια που η μια ομάδα έχει υψηλά ποσοστά κατοχής και δεν δέχεται πολλές φάσεις , ο προπονητής θα θέλει σίγουρα να μεγιστοποιήσει την πιθανότητα καθαρού παθητικού. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως η Manchester City σπανίως δέχεται γκολ από ομάδες μικρότερου βεληνεκούς όταν αγωνίζεται στο “Etihad”.
Το άλλο πολύ σημαντικό κέρδος από την υπερφόρτωση του άξονα είναι η άμεση επανάκτηση της μπάλας . Είναι γνωστό πως όσο περισσότερο έχεις την μπάλα στα πόδια σου ,τόσο μεγαλύτερες είναι η πιθανότητες να κερδίσεις . Και επειδή στο transition ο αντίπαλος είναι πολύ πιο ευάλωτος , μπορείς να τον “χτυπήσεις” αρκετά εύκολα.
Παράδειγμα 3ο : Υπεραριθμία κατά την ανάπτυξη
Εκτός από την αμυντική φάση , όταν δηλαδή χάνεται η κατοχή , η υπεραριθμία που δημιουργείται στον χώρο της μεσαίας γραμμής προσφέρει πλεονεκτήματα και στο build-up .
Ουσιαστικά αυτό το παράδειγμα είναι η συνέχεια του 1ου . Η ελευθερία κινήσεων των “8αριων” σε συνδυασμό με την παρουσία των inverted wing-backs προσφέρει στον εκάστοτε παίκτη που έχει την μπάλα περισσότερες επιλογές πάσας.
Ένα ποδοσφαιρικό γνωμικό λέει “Δείξε μου το κέντρο σου να σου πω τι ομάδα έχεις” . Ο Pep Guardiola κάτι τέτοιο το υποστηρίζει ακράδαντα , έχοντας τονίσει πόσο σημαντικό θεωρεί το να έχεις ποιοτικούς μέσους σε μια ομάδα. Η κυριαρχία στον άξονα είναι το ήμισυ του παντός στο σύγχρονο ποδόσφαιρο , γι’ αυτό και ο Pep δίνει μεγάλη βαρύτητα σε αυτόν τον χώρο . Πολλάκις άλλωστε το έχει αποδείξει στην πράξη με τις τακτικές του προσεγγίσεις και το περίφημο crowded midfield, το να έχεις δηλαδή πολλούς παίκτες στο συγκεκριμένο area του γηπέδου.
Το γήπεδο χωρίζεται σε wide spaces (άκρα) και half spaces (άξονας). Όταν η μπάλα παίζεται από τον άξονα , οι μεσοεπιθετικοί που κινούνται στα half spaces – βλέπε De Bruyne / Gundogan / Bernardo Silva – λόγω των περισσότερων επιλογών που έχουν γίνονται πιο απρόβλεπτοι και συνάμα πιο απειλητικοί για την αντίπαλη εστία.
Παράδειγμα 4ο : Απομόνωση των Wingers
Μπορεί η όλη δουλειά να αφορά τον άξονα , όμως μια στόχευση της χρησιμοποίησης των inverted wing-backs είναι η δημιουργία χώρου για τους εξτρέμ . Το παράδειγμα που βλέπετε στην φωτογραφία είναι από το παιχνίδι της Manchester City με την Tottenham το οποίο διεξήχθη τον Αύγουστο του 2019. Στην συγκεκριμένη φάση έχει δημιουργηθεί μια κατάσταση 3 εναντίον 2 αμυνόμενων . Η μπάλα επιστρέφεται από τον Bernardo Silva (RW) στον Kyle Walker (RB) κι έτσι ο Eriksen βγάινει πάνω του. Ο Άγγλος back την ξαναδίνει στον Silva που έχει απομονωθεί με τον Rose και αυτός βρίσκει με άψογο τρόπο τον De Bruyne (CM) . Ο Βέλγος σέντραρε και ο Aguero βρήκε δίχτυα για το 2-1.
Είναι μια φάση που μαρτυρά το πόσο χρήσιμη είναι η δημιουργία υπεραριθμίας , η απομόνωση των εξτρέμ αλλά και η ελευθερία κινήσεων των κεντρικών χαφ. Αν μια ομάδα διαθέτει στο δυναμικό της wingers που να πληρούν τα κριτήρια τα οποία αναφέρθηκαν παραπάνω , τότε οφείλει να δημιουργήσει καταστάσεις isolation ώστε να τους εκμεταλλευτεί.
Φυσικά , απέναντι σε ομάδα που αμύνεται βασικά , ελλοχεύει ο κίνδυνος ντουμπλαρίσματος του winger ,καθώς δεν υπάρχει το back που θα κάνει overlap ή underlap και θα τον απελευθερώσει , τραβώντας μαζί του έναν αμυνόμενο . Γι’ αυτό το λόγο , οι inverted wing -backs και γενικά οι παίκτες του άξονα θα πρέπει να είναι απόλυτα πειθαρχημένοι και να έχουν γρήγορη σκέψη, ώστε να μετακινείται άμεσα η μπάλα.
Κάπου εδώ , μιας και μιλάμε για Inverted wing – backs , πρέπει να κάνουμε μια ειδική αναφορά στον κορυφαίο της θέσης την τωρινή σεζόν , τον Joao Cancelo . Ο αμυντικός της Manchester City ήρθε στην Αγγλία ως αντάλλαγμα για την μεταγραφή του Danilo στην Juventus και έχει εξελιχθεί σε έναν από τους καταλύτες της φετινής πορείας των “πολιτών”.
Πρόκειται για τον παίκτη-κλειδί στο σύστημα του Pep , που αγωνίζεται με άνεση και στα δύο άκρα της άμυνας και ταυτόχρονα παίζει σαν εσωτερικός back . Ο Πορτογάλος τα κάνει όλα και συμφέρει . Αριθμεί 2.1 key passes / 90′ , ενώ είναι και ο 5ος καλύτερος ντριμπλέρ της ομάδας με 1.6 πετυχημένες ντρίμπλες ανα παιχνίδι .Επιπλέον , δημιουργεί 3.34 Shot Creating Actions, το καλύτερο σε ολόκληρη την Premier League. Εκτός από το επιθετικό κομμάτι και την συμμετοχή στο build-up , o Cancelo είναι εξαιρετικός και στον αμυντικό τομέα καθώς μετράει 2 + interceptions και 2+ succesful tackles ανα ενενηντάλεπτο .Ο 26χρονος δεν συμπεριλήφθηκε τυχαία στην καλύτερη ενδεκάδα του 2020 με βάση τις βαθμολογίες του whoscored.com .
Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε τον Joao Cancelo σε δράση απέναντι στην Newcastle , στο καλύτερο φετινό του παιχνίδι . Αγωνίστηκε ως inverted wing – back για ένα ημίχρονο και συμμετείχε στο γκολ της ομάδας του ενώ πέρασε άλλες 2 εξαιρετικές πάσες τις οποίες δεν εκμεταλλεύτηκαν οι συμπαίκτες του . Στο δεύτερο 45λεπτο έπαιξε σαν Right full-back και έγινε ακόμα πιο επικίνδυνος για την άμυνα των φιλοξενούμενων . Ο Πορτογάλος θα μπορούσε κάλλιστα να έχει καταγράψει 2 και 3 ασίστ αν ήταν πιο εύστοχοι οι Sterling και Kun Aguero . Όπως και να έχει , είναι εμφανέστατη η επιρροή και η συμμετοχή του παίκτη στο παιχνίδι των “Citizens” .
Η Manchester City επικράτησε με 1-3 της Chelsea προ λίγων ημερών και ο Joao Cancelo αγωνίστηκε για ακόμα ένα παιχνίδι ως Inverted wing back , όπως φαίνεται και στην παρακάτω εικόνα . Ο Pep Guardiola παρέταξε την ομάδα του σε σχηματισμό 4-1-4-1 με τον Rodri σαν 6αρι , τους Bernardo Silva και Gundogan ως 8αρια υποστηριζόμενα από την παρουσία του Cancelo εσωτερικά και τον Kevin De Bruyne ως false 9 . Έτσι ,η City κατόρθωσε να ελέγξει την κατοχή , έβγαζε με περίσσια άνεση την μπάλα χάρη στα συνεχόμενα τρίγωνα και την υπεραριθμία που δημιουργούσαν οι ποδοσφαιριστές των φιλοξενούμενων στο γήπεδο και πέρασε με άνεση από μια δύσκολη έδρα.
Χάρη στην εξαιρετική ανάλυση του παραπάνω video , γίνεται αντιληπτή στην πράξη η χρησιμότητα των Inverted wing-backs . Ο Cancelo κινείται εσωτερικά παίρνοντας μαζί του τον Christian Pulisic και έτσι δημιουργείται ο χώρος για να απομονωθεί ο Raheem Sterling σε κατάσταση 1 vs 1 με τον Ben Chilwell. Ο Zinchenko έχει και αυτός την τάση να κινηθεί προς τον άξονα και προς τα εμπρός , εκμεταλλευόμενος την μετατόπιση του Gundogan στο μεσοδιάστημα . Από τα πόδια των δύο πλάγιων back της City ξεκινάνε η ευκαιρία του Sterling και το τέρμα του Γερμανού χαφ , επιβεβαιώνοντας την επιρροή τους στο παιχνίδι. Οι αμυνόμενοι έχουν “χαθεί” και δεν ξέρουν πως να αντιμετωπίσουν το συνεχές pass and move των παικτών του Guardiola .
Ο Ισπανός τεχνικός έχει αναγκάσει πολλούς προπονητές να επηρεαστούν και αρκετές φορές να προσπαθήσουν να μιμηθούν τις καινοτομίες που έφερε στο άθλημα . Η θέση του inverted wing-back είναι απλά ένα μέρος του πάζλ . Το εντυπωσιακό όμως με τον Guardiola, και συνάμα αυτό που τον κάνει ξεχωριστό ,είναι το γεγονός πως δεν σταματάει να μελετάει και να προσπαθεί να εισαγάγει στο παιχνίδι κάτι νέο , κάτι πρωτοποριακό που θα χρίζει μελέτης από την ποδοσφαιρική κοινότητα .
credits to Twitter accounts : @MaineRoadRable , @AJ121_football
